ทำความรู้จัก Surge Protection คืออะไร

ปัญหาไฟกระชากเป็นเรื่องที่พบได้บ่อยในบ้านเรือนและสถานที่ทำงาน ซึ่งเกิดจากการที่กระแสไฟฟ้าเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว สาเหตุมักเกิดจากฟ้าผ่า การเปิด-ปิดเครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดใหญ่ หรือความผิดปกติของระบบไฟฟ้า ซึ่งอาจทำให้อุปกรณ์ไฟฟ้าเสียหายหรือลดอายุการใช้งานได้ การใช้อุปกรณ์ Surge Protection หรือเสิร์จกันฟ้าผ่า จึงเป็นทางเลือกที่ช่วยป้องกันความเสียหายเหล่านี้

Surge Protection คืออะไร

Surge Protection คืออุปกรณ์ที่ออกแบบมาเพื่อป้องกันไฟกระชากชั่วคราวที่เกิดขึ้นกับระบบไฟฟ้า ซึ่งไฟกระชากอาจเกิดจากสาเหตุต่าง ๆ เช่น ฟ้าผ่า การปิด-เปิดเครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดใหญ่ หรือความผิดปกติของระบบไฟฟ้า โดยอุปกรณ์จะช่วยให้ไฟฟ้าที่เกินความจำเป็นเหล่านี้ไม่เข้าถึงอุปกรณ์ไฟฟ้าโดยตรง ซึ่งสามารถช่วยป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นได้

ประเภทของอุปกรณ์กันไฟกระชากมีอะไรบ้าง

อุปกรณ์กันไฟกระชากมีหลายประเภท ซึ่งแต่ละประเภทมีลักษณะการใช้งานและคุณสมบัติที่แตกต่างกัน ดังนี้

• Surge Protector : อุปกรณ์ที่มีหน้าที่หลักในการป้องกันไฟกระชาก โดยจะทำงานโดยการควบคุมแรงดันไฟฟ้าที่สูงเกินไปไม่ให้ไหลเข้าสู่อุปกรณ์ไฟฟ้า
• Line Conditioners : ทำหน้าที่รักษาคุณภาพของไฟฟ้า โดยลดสัญญาณรบกวน (Noise) และปรับแรงดันให้คงที่ เหมาะสำหรับอุปกรณ์ที่ต้องการความเสถียรสูง เช่น เครื่องเสียง หรืออุปกรณ์ทางการแพทย์
• UPS (Uninterruptible Power Supply) : เครื่องสำรองไฟฟ้าที่ช่วยจ่ายพลังงานไฟฟ้าสำรองในกรณีที่ไฟฟ้าดับ หรือไฟฟ้าตก เพื่อให้อุปกรณ์ไฟฟ้าทำงานต่อไปได้โดยไม่สะดุด

ส่วนประกอบสำคัญของอุปกรณ์ Surge Protection

อุปกรณ์ Surge Protection มักประกอบไปด้วยชิ้นส่วนหลัก ๆ ดังนี้

• MOV (Metal Oxide Varistor) : ช่วยควบคุมแรงดันไฟฟ้าเมื่อมีแรงดันไฟฟ้าเกินขึ้นมา ซึ่งจะปล่อยกระแสไฟฟ้าลงสู่สายดินเพื่อลดความเสียหาย
• SAD (Silicon Avalanche Diode) : ชิ้นส่วนที่มีความสามารถในการควบคุมกระแสไฟฟ้าที่ไหลเข้าสู่อุปกรณ์ในช่วงที่เกิดไฟกระชาก
• GDT (Gas Discharge Tube) : อุปกรณ์ที่ช่วยป้องกันกระแสไฟฟ้าที่มีความแรงสูงมากในช่วงสั้น ๆ ด้วยการปล่อยกระแสไฟลงสู่พื้นดิน

ขั้นตอนการทำงานของ Surge Protection

1. เมื่อเกิดไฟกระชาก Surge Protection จะตรวจจับแรงดันไฟฟ้าที่เกินมา
2. ระบบจะเปิดช่องทางเพื่อให้กระแสไฟฟ้าเกินถูกนำไปสู่สายดิน
3. อุปกรณ์ไฟฟ้าได้รับการป้องกันจากกระแสไฟฟ้าที่เกิน
4. เมื่อแรงดันไฟฟ้ากลับมาเป็นปกติ ระบบจะกลับมาทำงานเช่นเดิม

ประโยชน์ของ Surge Protection

• ป้องกันความเสียหายของอุปกรณ์ไฟฟ้า
• ยืดอายุการใช้งานของเครื่องใช้ไฟฟ้า
• ลดความเสี่ยงของการเกิดไฟไหม้จากระบบไฟฟ้า
• ช่วยควบคุมคุณภาพไฟฟ้าที่ไหลเข้าสู่อุปกรณ์
• ลดค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซมอุปกรณ์ไฟฟ้า

วิธีเลือก Surge Protection ให้เหมาะกับการใช้งาน

1. เลือกตามค่า Joule Rating

   ค่า Joule สูง หมายถึงสามารถดูดซับพลังงานจากไฟกระชากได้มาก เหมาะกับอุปกรณ์ที่ต้องการความปลอดภัยสูง

2. ค่า Clamping Voltage ต่ำ

   ยิ่งค่าต่ำ ระบบจะตอบสนองได้เร็วและป้องกันอุปกรณ์ได้ดีกว่า

3. Response Time ต่ำ

   ระบบควรตอบสนองภายในไม่กี่นาโนวินาที เพื่อป้องกันความเสียหายได้ทันเวลา

4. เลือกตามจำนวนเต้าเสียบและระบบไฟ (AC/DC)

   ตรวจสอบแรงดัน Input-Output ให้ตรงกับอุปกรณ์

5. มาตรฐานความปลอดภัย

   ควรเลือกอุปกรณ์ที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน เช่น IEC, UL, TISI (มอก.) เพื่อความมั่นใจในคุณภาพ

การติดตั้ง Surge Protection อย่างถูกวิธี

• ติดตั้งในตำแหน่งที่กระแสไฟเข้าสู่ระบบ เช่น ตู้โหลดเซ็นเตอร์

• เดินสายดินให้ถูกต้องตามมาตรฐานการไฟฟ้า

• สำหรับระบบโซลาร์เซลล์ ควรติดตั้ง Surge Protection ทั้งฝั่ง DC (ก่อนอินเวอร์เตอร์) และ AC (หลังอินเวอร์เตอร์)

• ควรให้ช่างไฟฟ้าที่มีใบอนุญาตเป็นผู้ติดตั้งเพื่อความปลอดภัยสูงสุด

แบรนด์ Surge Protection ที่ได้รับความนิยมในไทย

1. Suntree — อุปกรณ์กันฟ้าผ่าระดับอุตสาหกรรม ผ่านมาตรฐาน IEC และ RoHS เหมาะกับระบบโซลาร์เซลล์

2. Schneider Electric — มีรุ่นสำหรับทั้งบ้านและโรงงาน มาพร้อมเทคโนโลยีควบคุมแรงดันอัตโนมัติ

3. Panasonic — คุณภาพสูง เหมาะกับอาคารสำนักงานหรือที่พักอาศัย

สรุปบทความ

Surge Protection เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยป้องกันความเสียหายจากไฟกระชาก โดยเฉพาะเมื่อเกิดฟ้าผ่า หรือแรงดันไฟฟ้าผิดปกติ การติดตั้ง Surge Protection สามารถยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ไฟฟ้า ลดความเสี่ยงของไฟฟ้าลัดวงจร และช่วยปกป้องทรัพย์สินของคุณจากความเสียหายประธานการไฟฟ้า คือร้านขายอุปกรณ์ไฟฟ้า จำหน่าย Surge Protection และอุปกรณ์งานระบบไฟฟ้าทุกชนิด จากแบรนด์ที่ได้รับมาตรฐาน หากสนใจสั่งซื้อ สามารถติดต่อสอบถามได้ที่ Line: @prathan หรือโทร 02-892-7946 , 092-265-8564